MediaMasters en de richtlijnen voor gezond schermgebruik
Op dinsdag 17 juni 2025 presenteerde staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) de adviezen aan ouders uit de Richtlijn gezond en verantwoord scherm- en socialemediagebruik: wachten met sociale media zoals TikTok, Snapchat en Instagram tot je 15e, chatapps zoals Signal en WhatsApp vanaf 13 jaar en beginnen met een smartphone vanaf groep 8.
Deze adviezen aan ouders zijn gebaseerd op het onderzoeksrapport Gezond Schermgebruik 2025, maar wijken daar wel enigszins van af: in het onderzoeksrapport wordt geen minimumleeftijd voor een eerste smartphone aangedragen. En de adviesleeftijd voor sociale media ligt op dertien jaar. In dit artikel van Netwerk Mediawijsheid kun je hier meer over lezen.
Hoe gaat MediaMasters om met deze nieuwe richtlijnen?
MediaMasters neemt de adviezen uit het onderzoeksrapport en de richtlijnen voor ouders vanuit de overheid serieus en zal hier dan ook tijdens de landelijke wedstrijd in november en in de ThemaMissies, die daarna beschikbaar zijn, rekening mee houden. We gaan er niet zomaar van uit dat kinderen in de bovenbouw van de basisschool een smartphone hebben of sociale media gebruiken. Desondanks zullen er de komende jaren in de bovenbouw van de basisschool ook kinderen blijven die wél een smartphone hebben en sociale media gebruiken. Het gaat hier namelijk om richtlijnen voor ouders en niet om een verbod dat overal gehandhaafd zal worden. In de taal tijdens de filmische verhaallijn en de formulering van de vragen, stellingen en opdrachten van MediaMasters zullen we daarom een middenweg zoeken tussen kinderen die een smartphone en socialemedia-apps hebben en kinderen die dat niet hebben maar wél in aanraking zullen blijven komen met digitale media.
De (digitale) wereld van kinderen op de basisschool
Ook kinderen zonder smartphone, of zonder TikTok, Instagram, of Snapchat, zullen gebruik blijven maken van digitale en sociale media. Het hoort bij hun wereld en is inmiddels allang vervlochten met hun leven. Kinderen zullen altijd manieren vinden om de digitale wereld te verkennen en te gebruiken. Op YouTube kun je (naast vergelijkbare shorts) ook TikTok filmpjes kijken en op WhatsApp (dat je ook op een tablet kunt gebruiken) kunnen kinderen kanalen volgen en maken, waardoor het een vergelijkbare functie krijgt als Instagram. Op school werken kinderen op devices verbonden met internet, ze kijken met vriendjes of oudere familieleden mee op een smartphone en zijn thuis aan het Netflixen of (online) aan het gamen. Digitale media bieden namelijk naast risico’s ook kansen en mogelijkheden voor kinderen om zich te ontplooien, (sociaal) te groeien, zich te uiten en te leren. En ook daar blijven we bij MediaMasters aandacht aan besteden. Mediawijsheid en digitale geletterdheid gaat, naast het leren omgaan met risico’s, óók om het leren kennen en benutten van de positieve mogelijkheden die de digitale wereld biedt.
Het blijft dan ook onverminderd belangrijk om kinderen op de basisschool een basiskennis digitale geletterdheid mee te geven. Mediawijsheid en digitale geletterdheid zijn onderdeel van de basisvaardigheden op de basisschool waarvan de beproefde kerndoelen in september door SLO gepresenteerd zullen worden. Scholen kunnen daardoor, samen met ouders, gezamenlijk kinderen en jongeren begeleiden in hun digitale leven. Zie ook dit artikel dat de PO-Raad daarover schreef.